Pola Negri bohaterką 15. edycji Święta Niemego Kina

Święto Niemego Kina od 15 lat jest stałą i rozpoznawalną pozycją na festiwalowej mapie Warszawy. Flagowe wydarzenie Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego odbędzie się w dniach 19–22 kwietnia w kinie Iluzjon przy ulicy Narbutta 50A. W trakcie 4 dni zaprezentujemy filmy z epoki kina niemego z akompaniamentem muzyki jazzowej, klasycznej, klubowej i eksperymentalnej, wykonywanej na żywo przez wybitnych artystów: Włodka Pawlika, Gabę Kulkę, Drekoty, Resinę czy Sutari. 


Główną bohaterką tegorocznej edycji Święta Niemego Kina będzie ikona kina przedwojennego – Pola Negri, czyli urodzona w Polsce Barbara Apolonia Chałupiec. Odkryła ją rodzima wytwórnia Sfinks, a talent rozwinęła niemiecka UFA, dzięki której Negri stworzyła znakomity duet z reżyserem Ernstem Lubitschem. Ich współpraca zaowocowała amerykańskim kontraktem z wytwórnią Paramount, otwierając Poli najjaśniejszy rozdział jej kariery i stawiając ją w jednym szeregu z takimi gwiazdami jak chociażby Greta Garbo, Gloria Swanson czy Mary Pickford. Negri magnetyzowała na ekranie swoją nietuzinkową urodą i skalą talentu. Potrafiła równie dobrze wcielić się w rolę cyganki, rozbójniczki, hiszpańskiej tancerki czy robotnicy.

Ambicją tegorocznej edycji festiwalu jest przybliżenie widzom fenomenu tej gwiazdy poprzez ukazanie jak najszerszego spektrum jej kreacji. Zaprezentujemy cały wachlarz wcieleń Poli Negri w wydaniu melodramatycznym, komediowym, a nawet futurystyczno-groteskowym. Specjalnie w tym celu sprowadziliśmy unikatowe kopie filmowe z Murnau Stiftung w Wiesbaden, EYE Filmmuseum w Amsterdamie oraz Deutsche Kinemathek w Berlinie. Obok filmów z udziałem naszej bohaterki, pokażemy "Przepaść" Urbana Gada (1910) z dunką Astą Nielsen, do której Pola była wielokrotnie porównywana, "Puszkę Pandory" Georga W. Pabsta (1929) z Louise Brooks, która stworzyła w kinie bardzo podobny typ kobiety fatalnej czy film "Patsy" Kinga Vidora (1928), w którym Marion Davies fenomenalnie parodiuje archaiczną grę aktorską polskiej gwiazdy.

Polska repremiera filmu "Bestia" otworzy 15. Święto Niemego Kina 

Na otwarcie (czwartek 19.04) pokażemy film prezentujący narodziny gwiazdy – "Bestia" Aleksandra Hertza z 1917 roku. Produkcja zachowała się jedynie w amerykańskiej wersji eksportowej pt. "The Polish Dancer". Jest  obecnie najstarszym obrazem z udziałem Poli Negri i jedynym przykładem jej wczesniejszej kariery. Pokaz "Bestii" będzie równocześnie polską premierą filmu po zakończonej w 2017 roku restauracji cyfrowej w rozdzielczości 4K. Filmowi towarzyszyć będzie muzyka Włodka Pawlika na fortepian i taśmę. Nagradzany w Polsce i za granicą pianista jest nie tylko jednym z najgłośniejszych obecnie nazwisk polskiego jazzu, ale także autorem świetnie przyjętych przez krytykę ścieżek filmowych. Muzykę autorstwa Pawlika można usłyszeć m.in. w "Rewersie" Borysa Lankosza, "Pora umierać" Doroty Kędzierzawskiej czy "Nightwatching" Petera Greenawaya. Podczas solowego występu w kinie Iluzjon usłyszymy utwór, którego równoważnymi elementami będą precyzyjnie rozpisana kompozycja i spontaniczna improwizacja.


Nie takie znowu nieme 

Podczas Święta Niemego Kina film spotyka się z muzyką, a przeszłość z teraźniejszością. Dlatego wszystkie pokazy wybranych przez nas zabytków polskiej i światowej kinematografii wzbogacone będą o graną na żywo ścieżkę dźwiękową autorstwa wyjątkowych reprezentantów polskiej sceny muzycznej. Wybierając artystów, stawialiśmy przede wszystkim na różnorodność. Zagrają więc artyści doświadczeni w materii filmowej oraz twórcy, dla których jest to nowe wyzwanie. Na scenie pojawią się muzycy utożsamiani z jazzem, elektroniką, popem oraz folkiem. Niektórzy instrumentaliści zamierzają zawierzyć improwizacji, inni – cyzelują premierowe kompozycje. Układając program, szukaliśmy relacji pomiędzy fabułą filmu a specyfiką wykonawcy: mechaniczna "Lalka" Ernsta Lubitscha (1919) doczeka się więc elektronicznej oprawy, losy "Hiszpańskiej tancerki" Herberta Brenona (1923) będziemy śledzić przy akompaniamencie gitary, a o oprawę muzyczną rozgrywającej się w górskiej scenerii "Dzikiej kotki" Ernesta Lubitscha (1921) zadba folkowa Sutari. Podobnych związków jest więcej, aby je odnaleźć, wystarczy spędzić długi weekend ze Świętem Niemego Kina. nieznanych zakulisowych historii i pikantnych stuletnich skandali z pierwszych stron gazet!

Pola Negri – fenomen gwiazdy

Czy można mówić o charakterystycznym stylu gry i tańca Poli Negri? Dlaczego jej urokowi ulegali reżyserzy i partnerzy filmowi? Dlaczego wielbiły ją tłumy? Odpowiedź na te pytania będzie można znaleźć w filmach, które zostały włączone do sekcji: otwierającej jubileuszowe święto "Bestii", egzotycznej "Hiszpańskiej tancerce", groteskowej "Dzikiej kotce", produkcji "Gdy serce nienawiścią pała" Kurta Matulla z 1917 roku – prezentowanej ze specjalnej kopii wykonanej unikatową metodą rekonstrukcji koloru Desmeta (Desmetcolor, czyli inaczej metoda Desmeta, pochodząca od nazwiska jego twórcy – Noela Desmeta, to sposób na archiwalne zabezpieczenie koloru w filmach niemych) – oraz "Mani" Eugena Illésa z 1918 roku, pochodzącej z najwcześniejszego okresu niemieckiej kariery Negri, którą będzie można zobaczyć poza przeglądem, w czasie niedzielnych seansów Retrokino w warszawskim kinie Iluzjon.